İngilizcedeki Yarı Kapantılı ve Sürtünmeli Ünsüzler

Sürtünmeli ve yarı kapantılı sesler telaffuz edilirken sesin ortaya çıkış şekline göre ayırt edilen iki sessiz harf türüdür. Aralarındaki temel fark sürtünmeli ünsüzler telaffuz edilirken ses yolunun bazı kısımları daraltılır, yarı kapantılı sesler ise kapantılı olarak başlayıp sürtünmeli olarak devam eden karmaşık sessiz harflerdir.

Aralarındaki farkı daha iyi kavramak için aşağıdaki örneklere birlikte göz atalım.

Sürtünmeli ünsüzler

Sürtünmeli ünsüzler hava iki artikülatör arasındaki dar boşluktan geçerken oluşur. Bu hava geçişi sürtünmeli ünsüzlerin telaffuz edilebilmesine olanak sağlar. Ünsüzler, hava geçişinin daralmasında etkisi olan artikülatörlere göre sınıflandırılır. Bunlardan birisi, dilin uzunlamasına pozisyon alması ile oluşan, ıslıklı ünsüzlerdir. İngilizce’deki ıslıklı ünsüzler [s] (s; SeS, eS-), [z] (z; Zeytin, aZ), [ʃ] (ş; Şey, iŞ), and [ʒ] (j; Jöle) sesleridir.

• /f/, labiodental fricative (diş-dudak ünsüzü)
  Örnekler: five /faɪv/ (beş), four /fɔː(r)/ (dört), fine /faɪn/ (iyi)
• /v/, labiodental fricative (diş-dudak ünsüzü)
  Örnekler: vine /vaɪn/ (üzüm asması), violet /vaɪələt/ (mor), vital /’vaɪt(ə)l/ (hayati)
• / q /, interdental fricative (dişlerarası ünsüzü)
  Örnekler: thistle /ˈθɪs(ə)l/ (deve dikeni), thing /θɪŋ/ (şey)
• /ð/, interdental fricative (dişlerarası ünsüzü)
  Örnekler: this /ðɪs/ (bu), that /ðæt/ (şu)
• /s/, alveolar fricative (dişyuvası ünsüzü)
  Örnekler: sue /suː/ (dava açmak), sip /sɪp/ (yudum)
• /z/, alveolar fricative (dişyuvası ünsüzü)
  Örnekler: zoo /zuː/ (hayvanat bahçesi), zip /zɪp/ (fermuar)
• /ʃ/, alveopalatal fricative (dişyuvasıl-damaksıl ünsüzü)
  Örnekler: shore /ʃɔː(r)/ (sahil), ship /ʃɪp/ (gemi)
• /ʒ/, alveopalatal fricative (dişyuvasıl-damaksıl ünsüzü)
  Örnekler: azure /ˈæʒə(r)/ (gök mavisi)
• /h/, alveopalatal fricative (dişyuvasıl-damaksıl ünsüzü)
  Örnekler: hot /hɒt/ (sıcak), heat /hiːt/ (sıcaklık)

Cümleler

My wedding dress is azure.
(Gelinliğim gök mavisi.)

The goldfinch is called this because it feeds on thistle seeds.
(Saka kuşunun adı deve dikeni tohumu ile beslendiğinden öyle.)

In Spain, it’s too hot in the summer.
(İspanya yazları çok sıcaktır.)

It was a matter of vital importance.
(Bu bir ölüm kalım meselesiydi.)

John is not feeling well.
(John kendini iyi hissetmiyor.)

I love sipping my coffee.
(Kahvemi yudumlamaya bayılıyorum.)

Yesterday, the shore was beautiful at sunset.
(Dün gün batımında sahil çok güzeldi.)

Yarı kapantılılar

Yarı kapantılı ünsüz seslerin ortaya çıkışı daha karmaşıktır. Hatta, telaffuzları iki aşamadan oluşur; hava geçişinin kesilmesi ve sürtünme. İngilizce’de yanlızca iki adet yarı kapantılı sessiz vardır: /tʃ/ (ç; üÇ, Çok) ve /dʒ/ (c; Cevap, Ceviz).

Örnekler:

/tʃ/ choose /tʃuːz/ (seçmek), beach /biːtʃ/ (plaj), change /tʃeɪndʒ/ (değişim), chops /tʃɒps/ (pirzola), China /ˈtʃaɪnə/ (Çin)

/dʒ/ joy /dʒɔɪ/ (neşe), siege /siːdʒ/ (kuşatma), John /dʒɒn/, orange /ˈɒrɪndʒ/ (portakal)

Cümleler

Mary is a girl full of energy and joy.
(Mary enerji ve neşe dolu bir kız.)

This bag is made in China.
(Bu çanta Çin malı.)

I love changes.
(Değişiklikleri severim.)

Oranges are my favourite fruit.
(En sevdiğim meyve portakaldır.)

We spent the whole afternoon on the beach.
(Bütün öğleden sonrasını plajda geçirdik.)

Sürtünmeli ve yarı kapantılı ünsüzlerin okunuşunu öğrendiğinize göre İngilizce telaffuzunuzu kusursuz hale getirmeye bir adım daha yaklaştınız. Eğer yakınlarda İngilizce dersi almayı düşünüyorsanız ABA English’e bir göz atmalısınız. Doğal ve yenilikçi yöntemlerimize göre hazırlanan öğretici kısa filmlerimiz ile İngilizce kelimelerin doğru okunuşlarını öğreneceksiniz. Haydi, hemen başlayın!