İngilizce Söz Diziminde Özne-Yüklem Uyumu

İngilizce özne ve yüklem arasındaki uyumu sağlamak basit görünebilir. Ana dilinizden çevirerek hata yapmayacağınızı düşünebilirsiniz. Aslına bakarsanız, bu o kadar da kolay değildir. Birçok öznesi olan bir cümlede fiilin çoğul halini mi yoksa topluluk adıysa fiilin tekil halini mi kullanmalıyım diye hiç düşündünüz mü?

Uyum ile, cümlenin farklı parçalarını düzenleyen kurallardan bahsediyoruz. Özne ve fiil söz konusuysa, kurallar ana dilinizden farklı olabilir. O yüzden, kendinizi yalnızca çeviriyle sınırlamak iyi bir fikir olmayabilir. Ana kural elbette özne tekilse fiili tekil halde, çoğulsa çoğul halde kullanmaktır.

The boy goes to school.
(Oğlan okula gider)

The boys go to school.
(Oğlanlar okula giderler)

Yine de, pek çok istisna ve özel durum bulunur. İşte hata yapmamak için uygulamanız gereken kurallar.

Topluluk Adları

Eğer özne, “of” edatıyla birlikte kullanılan bir topluluk adıysa? Fiili tekil olarak mı çoğul olarak mı çekeriz? İngilizcede bu durumlarda, fiil tekil halde çekilir.

A flock of birds flies over my house.
(Bir kuş sürüsü evimin üzerinden uçuyor)

Bağlaç ile Bağlanmış Özneler

Bağlaç ile bağlanmış iki özne için fiilin tekil hali kullanılır.

My mum or my aunt is coming.
(Annem ya da teyzem geliyor)

Denklik Bağlaçları ile Bağlanmış Özneler

Peki ya özneler “neither… nor…” gibi denklik bağlaçlarıyla bağlandıysa ne oluyor? Bu durumlarda, kural biraz daha karmaşık. İngilizcede, fiil, sıralamadaki son özneyle uyum halinde olması gerekir.

Neither the dishes nor the forks go on the counter.
(Ne tabaklar ne de çatallar tezgaha konur)

Neither the dishes nor the fork goes on the counter.
(Ne tabaklar ne de çatal tezgaha konur)

Bu sebepten dolayı, eğer öznelerden biri “I” (Ben) zamiriyse, onu sıralamada en sona koymaktan kaçınılmalıdır.

Neither I, my sister, nor my friends are going to the concert.
(Ne ben, ne kız kardeşim, ne de arkadaşlarım konsere gidiyor)

Düzenleme Bağlaçları ile Bağlanmış Özneler

Eğer birçok özne düzenleme bağlaçları ile bağlanmışsa, genel kural fiilin çoğul halini kullanma yönündedir.

The car and the bicycle are in the garage.
(Araba ve bisiklet garajda)

Özne ve Yüklemin Başka bir Cümle veya Başka Kelimelerle Ayrılması

Özne ve yüklem başka bir cümle veya başka ifadeler tarafından ayrılmışsa, uyum değişmez ve genel kural geçerli kalır.

The note, along with the pencil, was found under the shelf.
(Not, kalemle birlikte, rafın altında bulundu)

Mary (and I am not lying!) is stealing a pair of shoes from the store!
(Mary (ve yalan söylemiyorum!) mağazadan bir çift ayakkabı çaldı!)

Ölçü Birimleri

Peki ya ölçü birimleri? Toplamı ne olursa olsun, fiil tekil halde çekilmelidir.

£10 is too much.
(£10 çok fazla)

Ancak, para tek başına ele alınacak bir nesneyse, o halde uyum miktara göre yapılmalıdır, tekil veya çoğul.

£10 were found in the garden.
(Bahçede £10 bulundu)

Miktar Belirten İfadeler

“A little” (biraz), “a third of” (üçte biri) ve “all” (hepsi) gibi miktar belirten ifadeler söz konusu olduğunda, fiil, bahsi geçen nesneyi belirten sözcüğe göre çekilir.

All of the cake is gone.
(Kekin hepsi gitmiş)

All of the cakes are gone.
(Bütün kekler gitmiş)

Bu ifadeler, aile, grup ve panel gibi topluluk adlarını belirttiği durumlarda, fiil hem tekil hem çoğul olarak çekilebilir.

All of my family has arrived on time.
(Bütün ailem zamanında geldi)

All of my family have arrived on time.
(Bütün ailem zamanında geldi)

I Wish You Were Here (Keşke Burada Olsan)

Peki ya bu Pink Floyd şarkısı? Tamamen yanlış mı yoksa? Neden özne tekil ve fiil was yerine were? Sebebi bu cümlenin bir arzuyu ifade etmesi. Bu, bir dileği ya da bir hayali ifade eden dilek kipi. Kurallara göre, tekil özne çoğul fiil ile çekilir.

I wish you were here.
(Keşke burada olsan)

She would prefer if he came tomorrow.
(Yarın gelmesini tercih ederdi)

İngilizcede farklı özne-yüklem uyum vakalarını gösterdik. Umarım konu hakkındaki şüphelerini gidermişizdir. Dilbilgisi hakkında daha fazla şey öğrenmek ister misin? O halde çevrimiçi kursumuzu denemelisin. ABA English, 144 ücretsiz video ders ve bir o kadar kısa film ile İngilizceyi gündelik hayattaki farklı bağlamlara göre anlamanı ve öğrenmeni sağlar. Ayrıca bütün şüphelerini gidermen için yardım etmeye hazır ana dili İngilizce olan öğretmenler de cabası.